PROCEDURA VAT IOSS CZYLI PAKIET VAT E-COMMERCE PRZY IMPORCIE TOWARÓW

Prowadząc sprzedaż za pośrednictwem sklepów internetowych, przedsiębiorcy mogą dotrzeć do szerszej grupy klientów niż w przypadku sprzedaży stacjonarnej. Co więcej, mogą zoptymalizować proces obsługi klienta, korzystając z dostawców zewnętrznych. Popularne w ostatnich czasach stały się zakupy internetowe, gdzie towar zostaje wysłany do klienta od dostawcy spoza UE, np. z Chin czy USA. W związku z tym ustawodawca wyszedł naprzeciw sprzedawcom i ujednolicił przepisy dotyczące sprzedaży towarów importowanych, wprowadzając pakiet VAT e-commerce. Procedura VAT IOSS – sprawdźmy, kto może z niej korzystać i na czym ona polega.

Sprzedaż na odległość towarów importowanych (SOTI) to dostawa towarów, które są wysyłane lub transportowane przez dostawcę lub na jego rzecz, w tym wtedy, gdy dostawca uczestniczy pośrednio w wysyłce lub transporcie towarów, z terytorium państwa trzeciego do nabywcy na terytorium państwa członkowskiego, pod warunkiem, że spełnione są łącznie następujące warunki:

a) dostawa jest dokonywana do podatnika lub osoby prawnej niebędącej podatnikiem, którzy nie mają obowiązku rozliczania WNT lub do podmiotu niebędącego podatnikiem (w uproszczeniu – do konsumenta, tzw. dostawa B2C);

b) dostarczone towary nie są nowymi środkami transportu ani towarami, które są instalowane lub montowane, z próbnym uruchomieniem lub bez niego.

Dostawa towarów obejmuje także przypadki, gdy dostawca pośrednio uczestniczy w wysyłce lub transporcie tych towarów (podobnie jak w przypadku WSTO).

Za pośrednie zaangażowanie dostawcy w wysyłkę lub transport towarów (zgodnie z art. 5a rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r.) uznaje się w szczególności przypadki, gdy:

1) wysyłka lub transport towarów jest zlecana przez dostawcę osobie trzeciej, która dostarcza towary do nabywcy;

2) wysyłki lub transportu towarów dokonuje osoba trzecia, ale dostawca ponosi całkowitą lub częściową odpowiedzialność za dostarczenie towarów do nabywcy;

3) dostawca wystawia nabywcy fakturę i pobiera opłatę od nabywcy za wysyłkę lub transport, a następnie przekazuje je osobie trzeciej, która organizuje wysyłkę lub transport towarów;

4) dostawca w jakikolwiek sposób reklamuje (zachęca) nabywcy usługi dostawcze osoby trzeciej, umożliwia kontakt nabywcy z osobą trzecią lub w inny sposób przekazuje tej osobie informacje, które są jej potrzebne do dostarczenia towaru zamawiającemu.

Towarów nie uważa się jednak za wysłane lub przetransportowane przez dostawcę lub na jego rzecz, w przypadku gdy nabywca transportuje towary samodzielnie lub z udziałem osoby trzeciej organizuje dostarczanie towarów, a dostawca nie bierze udziału bezpośrednio lub pośrednio w organizacji lub pomocy w organizacji wysyłki lub transportu towarów.

Miejscem dostawy w przypadku SOTI (w myśl art. 22 ust. 1 pkt 1b i 1c ustawy o VAT) jest miejsce zakończenia wysyłki lub transportu towarów. Reguła ta ma zastosowanie w dwóch przypadkach, tj. gdy:

1) towary są importowane na terytorium innego państwa członkowskiego UE niż to, w którym kończy się wysyłka lub transport towarów, czyli gdy państwo importu nie jest państwem przeznaczenia towarów,

2) towary są importowane na terytorium państwa członkowskiego, w którym kończy się wysyłka lub transport towarów, pod warunkiem, że podatek VAT należny z tytułu SOTI ma zostać zadeklarowany w tzw. procedurze IOSS (lub na zasadach odpowiadających tym regulacjom), czyli gdy państwo importu jest równocześnie państwem przeznaczenia towarów.

Powyższa zasada nie ma zastosowania do dzieł sztuki, przedmiotów kolekcjonerskich, antyków i towarów używanych:

• • podlegających opodatkowaniu podatkiem zgodnie z procedurą szczególną VAT marży (lub podatkiem od wartości dodanej w państwie członkowskim rozpoczęcia transportu lub wysyłki na zasadach odpowiadających procedurze VAT marża),
  • będących przedmiotem dostawy na aukcji (licytacji) w państwie członkowskim rozpoczęcia transportu lub wysyłki, jeżeli ich dostawa jest dokonywana przez organizatora aukcji (licytacji) oraz do dostawy tej zastosowano szczególne zasady opodatkowania podatkiem od wartości dodanej obowiązujące w państwie członkowskim rozpoczęcia transportu lub wysyłki, stosowane do dostaw towarów dokonywanych przez organizatora aukcji (licytacji), wyłączające uznanie dostawy towarów za czynność odpowiadającą WDT.

W pozostałych sytuacjach (gdy miejscem dostawy nie jest miejsce zakończenia wysyłki lub transportu towarów) miejsce dostawy w odniesieniu do SOTI ustala się zgodnie z zasadą ogólną (patrz: art. 22 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT). Miejscem dostawy jest miejsce, w którym towary znajdują się w momencie rozpoczęcia wysyłki lub transportu, czyli zasadniczo państwo trzecie. W tym przypadku SOTI nie podlega zatem opodatkowaniu VAT na terytorium UE. Opodatkowany jest import takich towarów (o opodatkowaniu importu piszemy dalej).

UWAGA! Od 1 lipca 2021 r., zgodnie z przepisami celnymi, w przypadku towarów o wartości rzeczywistej do 150 euro, które nie zostały zadeklarowane do IOSS, zgłoszenie do procedury celnej dopuszczenia do obrotu będzie możliwe wyłącznie w państwie członkowskim UE będącym miejscem przeznaczenia towarów.

Przykład 1

Przedsiębiorca z siedzibą działalności gospodarczej w Polsce sprzedaje odzież osobom prywatnym zamieszkałym w Niemczech za pośrednictwem sklepu internetowego. Przedsiębiorca jest zarejestrowany w systemie IOSS do procedury importu. Towary są wysyłane z jego magazynu w Chinach do miejsca zamieszkania osób prywatnych. Państwem importu są Niemcy. Wartość rzeczywista towaru (bez podatku) nie przekracza 150 euro.

W takiej sytuacji państwem importu i jednocześnie państwem zakończenia wysyłki są Niemcy. Ponieważ stosowana jest procedura importu (IOSS), miejscem dostawy towarów są Niemcy. Dostawa towarów podlega opodatkowaniu VAT w Niemczech. Import tych towarów będzie zwolniony z VAT.

Przykład 2

Dane takie jak w przykładzie 1, z tym że przedsiębiorca nie jest zarejestrowany w systemie IOSS do procedury importu.

W takiej sytuacji państwem importu (brak możliwości importu w innym państwie członkowskim UE) i jednocześnie państwem zakończenia wysyłki są Niemcy. Ponieważ nie jest stosowana procedura importu IOSS, miejscem dostawy towarów są Chiny. Zatem sprzedaż nie podlega opodatkowaniu VAT w UE. W takim przypadku opodatkowany VAT będzie import tych towarów w państwie zakończenia wysyłki tych towarów, tj. w Niemczech.

Przykład 3

Przedsiębiorca z siedzibą działalności gospodarczej w Chinach sprzedaje odzież osobom prywatnym zamieszkałym w Polsce za pośrednictwem sklepu internetowego. Towary są wysyłane z Chin do miejsca zamieszkania osób prywatnych. Towary importowane są bezpośrednio do Polski (import w Polsce). Wartość rzeczywista towaru (bez podatku) nie przekracza 150 euro.

Miejscem dostawy towarów jest/są:

1) Polska – jeżeli przedsiębiorca jest zarejestrowany w systemie IOSS do procedury importu i jest stosowana procedura importu,

2) Chiny – jeżeli przedsiębiorca nie jest zarejestrowany w systemie IOSS do procedury importu i nie jest stosowana procedura importu; w takim przypadku SOTI nie podlega opodatkowaniu VAT w UE – opodatkowaniu VAT podlega import towarów; VAT jest należny z tytułu importu towarów na zasadach ogólnych w państwie członkowskim przeznaczenia (zakończenia wysyłki), czyli w Polsce.

IOSS (importowy OSS) to uregulowana w art. 138a VATU procedura pozwalająca na rozliczenie VAT należnego z tytułu SOTI w kraju konsumpcji za pośrednictwem państwa członkowskiego identyfikacji (na kształt rozszerzonego MOSS, znanego do tej pory na podstawie art. 130a i nast. VATU). Co ważne, znajdzie ona zastosowanie jedynie do SOTI towarów o niskiej wartości (tj. poniżej 150 EUR). IOSS polega na tym, że dostawca nalicza VAT w momencie sprzedaży towarów oraz deklaruje i płaci ten podatek globalnie za pośrednictwem IOSS w państwie członkowskim identyfikacji (czyli tam gdzie ma siedzibę firmy). Import towarów korzysta dzięki temu ze zwolnienia z VAT (skoro podatek VAT jest już zapłacony w momencie sprzedaży). Z procedury IOSS skorzystać mogą zarówno dostawcy unijni jak i spoza UE. Ci drudzy muszą jednak ustanowić pośrednika. Mogą – bo jej stosowanie jest opcjonalne.

Podmiot, który jest zarejestrowany w procedurze VAT IOSS, jest zobowiązany do pobrania podatku VAT z tytułu SOTI od nabywcy. Zastosowaną stawką VAT jest ta właściwa dla sprzedaży w kraju UE nabywcy, do którego dostarczane są towary. Dzięki procedurze VAT IOSS podmiot odpowiedzialny za pobranie VAT nie musi rejestrować się w każdym kraju UE, do którego transportowane są towary. Dodatkowo podatek VAT z tytułu SOTI rozliczany jest w jednym urzędzie skarbowym na podstawie jednej miesięcznej deklaracji VII-DO. Oznacza to, że podmiot zarejestrowany do VAT IOSS w kraju, w którym posiada siedzibę działalności, całą procedurę rozliczenia podatku VAT z tytułu SOTI przeprowadza w swoim urzędzie skarbowym, we własnym języku, bez konieczności korzystania z usług zagranicznych biur rachunkowych czy kontaktu z zagranicznymi organami skarbowymi.

Do rozliczenia z tytułu podatku VAT w ramach procedury importu zobowiązany jest podmiot, który dokonał rejestracji do VAT IOSS i pobrał VAT należny od nabywcy towarów.

Zgodnie z art. 138b ust. 1 ustawy o VAT z procedury importu może korzystać podmiot, który dokonuje sprzedaży na odległość towarów importowanych (SOTI), jeżeli:

✔ posiada siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium UE
✔ lub jest reprezentowany przez pośrednika bez względu na to, czy sam posiada siedzibę działalności na terytorium UE,
✔ lub posiada siedzibę działalności gospodarczej na terytorium państwa trzeciego, z którym Unia Europejska zawarła porozumienie o wzajemnej pomocy o zakresie zbliżonym do zakresu Dyrektywy Rady 2010/24/UE z dnia 16 marca 2010 roku w sprawie wzajemnej pomocy przy odzyskiwaniu wierzytelności dotyczących podatków, ceł i innych obciążeń (Dz. Urz. UE L 84 z 31.03.2010, str. 1) oraz Rozporządzenia Rady (UE) nr 904/2010 z dnia 7 października 2010 roku w sprawie współpracy administracyjnej oraz zwalczania oszustw w dziedzinie podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 268 z 12.10.2010, str. 1, z późn. zm.)

Należy mieć na uwadze, że nie każdy przedsiębiorca, który sprzedaje towary importowane, jest zobligowany do rejestracji do VAT IOSS. Jak zostało wcześniej wspomniane, aby uprościć rozliczenie VAT z tytułu SOTI, wystarczy dokonywać sprzedaży za pośrednictwem interfejsu elektronicznego, który ułatwia sprzedaż na odległość towarów importowanych, takiego jak platforma handlowa, platforma internetowa, portal lub podobne środki. Dzięki temu to platforma sprzedażowa jest odpowiedzialna za rozliczenie z tytułu VAT, a nie sprzedawca towarów. Trzeba jednak pamiętać, że nie każdy sklep internetowy będzie mógł być określany jako „interfejs elektroniczny ułatwiający SOTI”.

Ustalenie podmiotu, który rozlicza VAT z tytułu SOTI w procedurze VAT IOSS, jest istotne, aby nie powodować zaległości podatkowych. W notach wyjaśniających w sprawie przepisów dotyczących VAT w handlu elektronicznym dostępnych na stronie Ministerstwa Finansów w zakładce Punkt kompleksowej obsługi (OSS i IOSS) możemy przeczytać, że:

„Jeżeli VAT nie zostanie pobrany przez dostawcę lub operatora interfejsu elektronicznego zarejestrowanego w punkcie kompleksowej obsługi importu, a VAT stanie się należny przy imporcie do UE w państwie członkowskim będącym miejscem przeznaczenia, wówczas to państwo członkowskie może wedle uznania zdecydować o tym, kto jest zobowiązany do zapłaty VAT z tytułu importu (nabywca, dostawca czy operator interfejsu elektronicznego – art. 201 dyrektywy VAT)”.

Przykład 4.

Pan Jan posiada siedzibę firmy w Polsce i sprzedaje towary o wartości nieprzekraczającej 150 euro nabywcom z UE, w tym również z Polski. Towary wysyłane są bezpośrednio z magazynu poza UE. Pan Jan sprzedaje poprzez własny sklep internetowy, a więc nie korzysta z interfejsu elektronicznego ułatwiającego ten proces. Jak powinien rozliczyć transakcje sprzedaży, jeżeli chce stosować VAT IOSS?

Pan Jan, chcąc korzystać z VAT IOSS, powinien zarejestrować się do tej procedury przed dokonaniem transakcji sprzedaży za pomocą druku VII-R. Z racji tego, że pan Jan dysponuje własnym sklepem internetowym, jest zobligowany pobrać podatek VAT od nabywców w momencie sprzedaży. W tym celu powinien wystawić fakturę i opodatkować sprzedaż stawką VAT właściwą dla kraju nabywcy, np. 23% dla nabywców z Polski czy np. 19% dla nabywców z Niemiec. Dzięki temu po stronie nabywcy nie powstanie obowiązek odprawy celnej i uiszczenia podatku VAT w ramach odprawy celnej.

Przykład 5.

Pan Łukasz posiada siedzibę firmy w Polsce i sprzedaje towary o wartości nieprzekraczającej 150 euro nabywcom z UE, w tym również z Polski, za pośrednictwem interfejsu elektronicznego – znanego międzynarodowego sklepu internetowego. Towary wysyłane są bezpośrednio od producentów spoza UE do nabywców na terytorium UE. Jak pan Łukasz powinien rozliczyć transakcje sprzedaży, jeżeli chce korzystać z VAT IOSS?

Z racji tego, że transakcja SOTI dokonywana jest poprzez interfejs elektroniczny, pan Łukasz nie musi rejestrować się do VAT IOSS za pomocą druku VII-R. W tym przypadku to sklep internetowy, który ułatwia sprzedaż, jest podmiotem odpowiedzialnym za pobranie VAT od nabywcy i rozliczenie się z tytułu tego podatku. Pan Łukasz wystawi fakturę z naliczonym podatkiem VAT właściwym dla kraju nabywcy towarów, natomiast otrzyma na konto od platformy sprzedażowej wyłącznie wartość netto sprzedaży.

W celu zarejestrowania się do VAT IOSS należy złożyć elektronicznie formularz rejestracyjny VII-R przed dokonaniem sprzedaży na odległość towarów importowanych. Formularz trzeba wysłać do Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście. Wysyłka VII-R możliwa jest wyłącznie z wykorzystaniem kwalifikowanego podpisu elektronicznego. Jeżeli przedsiębiorca nie posiada własnego podpisu, może w tym celu upoważnić osobę trzecią. Aby było to możliwe, musi złożyć w urzędzie oprócz standardowego upoważnienia UPL-1 również specjalne pełnomocnictwo PPS-1 oraz uiścić opłatę skarbową w wysokości 17 zł.

Zgodnie z art. 138g ust. 1 ustawy o VAT podmiot zarejestrowany do VAT IOSS składa deklarację VII-DO, na której wykazuje podatek VAT podlegający zapłacie w każdym kraju UE. Deklaracja składana jest w jednym urzędzie skarbowym, do którego również płacony jest należny podatek VAT z tytułu SOTI. Właściwym urzędem skarbowym jest ten z państwa członkowskiego identyfikacji, czyli państwa, w którym dokonano rejestracji do procedury VAT IOSS.

Deklarację VII-DO składa się co miesiąc bez względu na to, czy w danym miesiącu wystąpiła transakcja objęta VAT IOSS, czy też nie. Zgodnie z art. 138g ust. 1 ustawy o VAT podatnik ma obowiązek wysyłki również zerowych deklaracji VII-DO. Termin na złożenie deklaracji upływa wraz z końcem miesiąca następującego po rozliczanym miesiącu. Termin ten jest stały niezależnie od tego, czy ostatni dzień miesiąca przypada w niedzielę bądź święto. Natomiast podatek VAT wynikający z deklaracji VII-DO należy wpłacić w tym samym terminie, co złożenie deklaracji, z tą jednak różnicą, że gdy termin ten przypada w niedzielę lub święto, przesuwany jest na najbliższy dzień roboczy. Wraz z wejściem w życie pakietu SLIM VAT 3 termin ten ma zostać ujednolicony z terminem wysyłki deklaracji a więc nie będzie przesuwany na najbliższy dzień roboczy.

Przykład 6.

Pani Halina zarejestrowała się do VAT IOSS. Do kiedy powinna złożyć deklarację VII-DO za marzec 2023 roku i opłacić podatek VAT?

Termin na złożenie deklaracji i zapłatę podatku VAT za marzec upływa wraz z końcem kolejnego miesiąca, czyli 30 kwietnia 2023 roku (w przypadku złożenia nie ulega on przesunięciu na dzień roboczy). Natomiast z racji tego, że termin ten przypada w niedzielę, a 1 maja jest dniem świątecznym, pani Halina może opłacić podatek VAT wynikający z deklaracji VII-DO w najbliższy dzień roboczy, a więc 2 maja 2023 roku.

Podsumowując, procedura VAT IOSS stanowi ułatwienie dla przedsiębiorców sprzedających towary, które w momencie wysyłki znajdują się poza UE. Co więcej, w większości przypadków ciężar obowiązku rozliczenia podatku VAT z tego tytułu został przeniesiony na sklepy internetowe, za pośrednictwem których odbywa się sprzedaż.

Na zakończenie warto powiedzieć głośno i wyraźnie: SOTI nie ma nic wspólnego z importem towarów przez podatników VAT (rozliczających WNT), a więc w relacji B2B. W tym zakresie zasady pozostaną więc niezmienione. Prawie. Pakiet e-commerce skutkuje bowiem uchyleniem art. 51 VATU. Zgodnie z tym przepisem, jedynie do 30.6.2021 r. zwolnieniu z VAT podlegał import towarów umieszczonych w przesyłkach wysyłanych z terytorium państwa trzeciego bezpośrednio do odbiorcy przebywającego na terytorium kraju, pod warunkiem że łączna wartość towarów w przesyłce nie przekracza kwoty wyrażonej w złotych odpowiadającej równowartości 22 EUR (zamawianych nie-wysyłkowo). Z tego zwolnienia korzystało wielu podatników w całkowitym oderwaniu od nabywania czegokolwiek drogą wysyłkową (np. przywożących spoza UE próbki określonych towarów). Od 1.7.2021 r. VAT importowy w takim wypadku rozliczany jest na zasadach ogólnych. Tak oto biznes ucierpi rykoszetem w związku z nieszczelnością systemu podatkowego w transakcjach B2C.

SOCIAL MEDIA