Praca z Polski na rzecz zagranicznego pracodawcy – jak opodatkować i oskładkować dochody z zagranicy?
Jeżeli wykonujesz pracę z Polski dla pracodawcy, który ma siedzibę w Polsce, oczywiste jest, że od pobranego wynagrodzenia za pracę powinny być opłacone składki ZUS i odprowadzone zaliczki na podatek dochodowy do polskich organów. Jak wygląda jednak sytuacja, jeżeli pracujesz w Polsce na rzecz zagranicznego pracodawcy? Co z opodatkowaniem i oskładkowaniem dochodów otrzymanych z zagranicy? W którym państwie powinieneś zapłacić podatek i składki od umowy o pracę dla zagranicznego pracodawcy?
Opodatkowanie dochodów z pracy u zagranicznego pracodawcy – podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT)
Na początek należy wskazać czym jest rezydencja podatkowa. Rezydencja podatkowa to w dużym uproszczeniu miejsce zamieszkania dla celów podatkowych – takie podatkowe obywatelstwo.
Osoby, które mają miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w Polsce (tzw. rezydenci), mają nieograniczony obowiązek podatkowy. Polega on na tym, że opodatkowują w Polsce wszystkie swoje dochody, które osiągnęli zarówno w Polsce, jak i za granicą.
Osoby, które mają miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w Polsce (tzw. rezydenci), mają nieograniczony obowiązek podatkowy. Polega on na tym, że opodatkowują w Polsce wszystkie swoje dochody, które osiągnęli zarówno w Polsce, jak i za granicą.
- posiada na terytorium Polski centrum interesów osobistych lub gospodarczych (tzw. ośrodek interesów życiowych) lub
- czas jej pobytu na terytorium Polski przekracza 183 dni w ciągu roku kalendarzowego.
Wystarczy, że spełniasz jeden z powyższych warunków, a będziesz zgodnie z polskimi przepisami podatkowymi traktowany jak polski rezydent podatkowy.
Organy skarbowe, oceniając, czy dana osoba posiada na terytorium Polski centrum interesów osobistych i gospodarczych, bierze m.in. pod uwagę:
- miejsce zamieszkania najbliższej i dalszej rodziny,
- więzi towarzyskie,
- przynależność do różnych organizacji, partii politycznej, stowarzyszeń i klubów,
- aktywność społeczną, polityczną,
- źródło dochodów,
- posiadane inwestycje,
- konta bankowe,
- nieruchomości,
- zaciągnięte zobowiązania (kredyty).
Uwaga! Powyższe zasady stosuje się z uwzględnieniem zawartych przez Polskę umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, dlatego ocena, czy będziesz podlegał w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, powinna być dokonana w każdym przypadku indywidualnie.
Polska zawarła ponad 80 umów o unikaniu podwójnego opodatkowania – ich pełną listę znajdziesz na tej stronie internetowej (link przenosi na stronę Ministerstwa Finansów).
Opodatkowanie dochodów z pracy u zagranicznego pracodawcy – ważne gdzie wykonujesz swoją pracę!
W przypadku umowy o pracę, umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania wskazują na kilka głównych zasad opodatkowania. Najważniejsza z zasad zakłada, że uposażenia, płace i podobne wynagrodzenia, które uzyskuje rezydent danego państwa, podlegają opodatkowaniu w państwie jego zamieszkania, chyba że praca wykonywana jest w drugim państwie.
Co to oznacza w praktyce? Najważniejsze jest to gdzie wykonujesz swoją pracę.
Jeżeli jesteś polskim rezydentem podatkowym (tu mieszkasz i masz rodzinę) i jednocześnie pracujesz w Polsce, podatek od Twojego wynagrodzenia zapłacisz w Polsce według polskich zasad.
Jeżeli natomiast jesteś polskim rezydentem podatkowym, ale codziennie przekraczasz granicę i pracujesz za granicą, wtedy Twoje wynagrodzenie jest opodatkowane za granicą.
PRZYKŁAD
Zawarłeś umowę o pracę z zagranicznym pracodawcą z siedzibą w Niemczech i wykonujesz pracę na jego rzecz z Polski. Masz miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w Polsce. W którym państwie powinieneś opodatkować swoje dochody?
Na podstawie przepisów Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, którą Polska zawarła z Niemcami, uposażenia, płace i podobne wynagrodzenia, które uzyskuje rezydent danego państwa, podlegają opodatkowaniu w państwie jego zamieszkania, chyba że praca wykonywana jest w drugim państwie.
Jeżeli praca jest tak wykonywana, to otrzymywane za nią wynagrodzenie może być (w praktyce będzie) opodatkowane w tym drugim państwie. Biorąc więc pod uwagę Umowę o unikaniu, wynagrodzenie za pracę powinno być opodatkowane w państwie, w którym praca jest rzeczywiście wykonywana.
Jeżeli świadczysz pracę przede wszystkim lub wyłącznie w Polsce, to otrzymane od niemieckiego pracodawcy wynagrodzenie za pracę będzie opodatkowane wyłącznie w Polsce. Gdybyś pracował zarówno w Polsce, jak i w Niemczech, wówczas wynagrodzenie za pracę byłoby opodatkowane proporcjonalnie do czasu pracy w danym kraju.
Z kolei jeżeli jeździłbyś do Niemiec jedynie okazjonalnie i wykonywał tam pracę w ramach kilkudniowych podróży służbowych, wówczas całe otrzymywane wynagrodzenie za pracę byłoby opodatkowane w Polsce.
Jeżeli jednak jesteś nierezydentem (tzn. nie masz miejsca zamieszkania dla celów podatkowych w Polsce), podlegasz w Polsce jedynie ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Co to oznacza? Powinieneś rozliczyć się w Polsce jedynie z takich dochodów, które uzyskałeś na terytorium Polski. Oczywiście umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania zawarta z krajem Twojej rezydencji, będzie w szczegółach rozwiązywać tę kwestię.
WAŻNE
Jeżeli wykonujesz pracę z Polski na rzecz zagranicznego pracodawcy, powinieneś samodzielnie rozliczyć się z urzędem podatkowym, tzn. musisz sam co miesiąc obliczać należny podatek i wpłacać go do Urzędu Skarbowego w formie zaliczki.
Oskładkowanie dochodów z pracy u zagranicznego pracodawcy – składki na ubezpieczenie społeczne
Zgodnie z przepisami unijnymi składki na ubezpieczenie społeczne należne są w tym kraju, w którym jest wykonywana praca. Składki płaci się jedynie w jednym kraju unijnym.
PRZYKŁAD
Jeżeli część swoich obowiązków służbowych wykonujesz nie tylko w Polsce, ale np. raz w miesiącu musisz stawiać się w siedzibie w Niemczech, to konieczne jest wówczas zweryfikowanie czasu pracy spędzonego w Niemczech.
Jeżeli wykonujesz pracę wyłącznie w Polsce lub ponad 25% swojego czasu pracy wykonujesz w Polsce, to będziesz podlegać ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnym wyłącznie w Polsce. Jeżeli Twoja praca przyjmie model mieszany i powyższy wskaźnik ulegnie zmniejszeniu, ponieważ zaczniesz pracować wyłącznie w Niemczech, będziesz podlegał ubezpieczeniom społecznym wyłącznie w Niemczech.
Twój zagraniczny pracodawca, co do zasady zobowiązany jest do zapłaty składek na ubezpieczenie społeczne w Polsce. Będzie on również zobowiązany do zarejestrowania się w Polsce jako płatnik składek.
Oskładkowanie dochodów z pracy u zagranicznego pracodawcy – umowa o przejęciu obowiązków w zakresie rozliczania składek
Zagraniczny pracodawca może jednak zawrzeć z Tobą umowę o przejęcie przez Ciebie obowiązków w zakresie rozliczania składek. Taką umowę powinieneś zawrzeć najpóźniej w dniu zawarcia umowy o pracę.
W praktyce, w przypadku zawarcia takiej umowy, pracodawca będzie przesyłał Ci wynagrodzenie powiększone o część składek, którą musi on zapłacić ze swoich własnych środków. Ty zaś będziesz zobowiązany do zapłaty kwoty składek do ZUS.
Zawarcie umowy o przejęcie obowiązków w zakresie składek nie ma wpływu na podmiot, który ponosi ekonomiczny ciężar składek, tj. na pracodawcę, który w dalszym ciągu ma obowiązek pokrywać tzw. składki pracodawcy. Praktyka rynkowa wypracowała model, zgodnie z którym w przypadku zawarcia takiej umowy, to pracodawca powinien pokrywać koszty księgowości z tym związane.
Jeżeli pracodawca nie zawrze z Tobą umowy w zakresie przejęcia obowiązku odprowadzania składek, wówczas powinien:
- wystąpić z wnioskiem o nadanie numeru NIP w Polsce;
- zarejestrować się jako płatnik w ZUS;
- dokonać zgłoszenia Ciebie jako pracownika i odprowadzać składki.
To, w jaki sposób musisz się zgłosić do ubezpieczenia, opisuje krok po kroku ZUS na swojej stronie internetowej (link przenosi do strony ZUS).
Oskładkowanie dochodów z pracy u zagranicznego pracodawcy – pracodawca spoza Unii Europejskiej
Nieco inaczej wygląda sytuacja, kiedy zawarłeś umowę o pracę z firmą spoza Unii Europejskiej. W takiej sytuacji zasady oskładkowania są nieco inne – w najgorszym wypadku może się okazać, że powinieneś rozliczać składki zarówno w Polsce, jak i w kraju siedziby Twojego pracodawcy.
W najlepszym – wyłącznie w kraju w którym faktycznie pracujesz (np. w Polsce). Zasady oskładkowania uzależnione są od tego, czy Polska podpisała z danym krajem umowę w zakresie ubezpieczeń społecznych. Każdorazowo trzeba więc weryfikować tę sytuację.
Ważne!
Pamiętaj, że nieco inne zasady w zakresie opłacania składek będą także obowiązywać w sytuacji, w której zostałeś czasowo oddelegowany do pracy w innym kraju przez swojego polskiego pracodawcę.
Masz dodatkowe pytania, jak rozliczyć dochody z zagranicy albo potrzebujesz indywidualnych konsultacji? Możesz zostawić komentarz lub przesłać do nas maila.
